BHP na budowie – zasady, które musisz znać!

Plac budowy jest miejscem, gdzie o wypadek przy pracy nietrudno. Aby się przed nim ustrzec, należy bezwzględnie przestrzegać norm i procedur BHP, zarówno tych dotyczących ostrożnego zachowania, jak również tych określających standardy odzieży roboczej oraz środków ochrony osobistej.

Plac budowy - niezależnie od jej skali - uznawany jest za jedno z najbardziej niebezpiecznych miejsc pracy. Wynika to przede wszystkim z tego, że często pracować trzeba w trudnych, potencjalnie szkodliwych dla zdrowia warunkach, sama zaś praca ma głównie fizyczny charakter i jej bardzo ciężka. Ryzyko zwiększają też maszyny ciężkie oraz rozmaite przedmioty, o które można się łatwo potknąć lub uderzyć. Toteż zarówno pracodawcy, jak również pracownicy muszą wykazywać wysoką świadomość dotyczącą bezpieczeństwa i zapobiegania wypadkom, czyli przestrzegania norm i procedur BHP, również tych, które dotyczą odzieży roboczej, obuwia ochronnego czy środków ochrony osobistej.

Kto odpowiada za bezpieczeństwo na budowie - hierarchia i role BHP-owców na placu budowy

Główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo w miejscu pracy, według Kodeksu Pracy, spoczywa na pracodawcy. Jest on osobiście zobligowany do zapewniania pracownikom możliwie bezpiecznego środowiska pracy oraz środków ochrony indywidualnej, w tym odpowiedniej odzieży i obuwia dostosowanego do warunków oraz potrzeb. Dopiero, kiedy wypełni ten obowiązek, może egzekwować przestrzeganie norm BHP od pracowników.

Jeśli chodzi konkretnie o budowę, to inwestor organizuje jej proces poprzez powołanie kierownika budowy. On z kolei zgodnie z art. 21a Prawa Budowlanego jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a także koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (art. 22 Prawa Budowlanego). Podlega on odpowiedzialności zawodowej, poprzez pełnienie samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, gdy wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub zdrowia ludzi (art. 95 Prawa Budowlanego). To właśnie kierownik budowy musi bezwzględne dbać bezpieczeństwo, a więc do niego należy kontrolowanie, czy robotnicy zostali wyposażeni przez pracodawcę w środki ochrony osobistej, w tym: kaski, odpowiednie obuwie, rękawice czy szelki. Ma on też obowiązek sprawdzić zaświadczenia lekarskie pracowników, na przykład o braku przeciwwskazań do pracy na wysokości, jak też skontrolować, czy mechaniczny sprzęt budowlany spełnia wymagania prawa w zakresie dopuszczenia do użytkowania (np. świadectwo UDT). Kierownik budowy ma również obowiązek przeprowadzić szkolenie stanowiskowego i odnotować ten fakt w dokumentacji budowy. Jakiekolwiek nieprawidłowości stwierdzone w tym zakresie powinny dyskwalifikować pracownika lub sprzęt od dalszej pracy.

Z kolei bezpośredni nadzór nad przestrzeganiem procedur BHP na danym odcinku pracy sprawują kierownicy robót.

Zbiór zasad BHP na budowie – jakie dokumenty i instrukcje są niezbędne na placu budowy?

Oczywiście na każdym placu budowy obowiązują konkretna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Normy opierają się na Kodeksie Pracy oraz rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. Do tego dochodzą jeszcze regulacje dotyczące środków ochrony indywidualnej, zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W niektórych sytuacjach na budowie stosuje się też odpowiednie zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Innym niezbędnym dokumentem jest plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, o którym więcej informacji zwartych zostanie w dalszej części tekstu.

Oczywiście, należy też przestrzegać instrukcji maszyn i sprzętu używanego podczas prac budowlanych.

 

Obowiązkowa odzież, obuwie i środki ochrony osobistej – co wchodzi w skład niezbędnego wyposażenia pracownika na budowie?

A przestrzeganie jakich norm BHP egzekwują BHP-owcy na placu budowy? Chociażby tych dotyczących środków ochrony indywidualnej, jakie muszą nosić osoby zatrudnione na budowie. Zaliczają się do nich takie akcesoria, ja bluza z odblaskami czy kask. Ich rola jest nie do przeceniania, ponieważ uratować mogą zdrowie i życie.

Do obowiązkowych środków ochronnych dla pracownika zatrudnionego na placu budowy zaliczają się:

- środki ochrony głowy głowy, używane na stanowiskach zagrożonych upadkiem przedmiotów z wysokości: hełmy i kaski BHP;

- środki ochrony twarzy i oczu, niezbędne, kiedy oczy są zagrożone substancjami drażniącymi lub odpryskami: maski, okulary, gogle i różnego rodzaju osłony;

- środki ochrony słuchu, używane przy pracach z hałasem przekraczającym normy;

- osłona nóg, potrzebna, gdy nogi pracowników mogą mieć kontakt ze szkodliwą temperaturą, wilgocią, ostrymi przedmiotami czy wymagającymi powierzchniami: buty ze wzmocnionymi podnoskami, obuwie ze specjalistycznymi podeszwami, ochraniacze na kolana i inne części nóg;

- ochrona rąk, niezbędna, kiedy ręce są zagrożone przecięciem, urazami oraz kontaktem z niebezpiecznymi substancjami: rękawice i ochraniacze na ręce;

- akcesoria chroniące przed upadkiem z wysokości - używa się ich przy pracy na wysokościach oraz w kanałach: to szelki bezpieczeństwa, systemy antyupadkowe czy punkty zakotwienia;

- odzież ochronna, stosowane do uniknięcia kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, ostrymi przedmiotami, szkodliwymi temperaturami, a także dla poprawy widzialności pracownika: to kombinezony, kurtki, osłony czy ubranie odblaskowe.

Rzecz jasna, środki ochrony indywidualnej i odzież ochronna muszą spełniać normy BHP obowiązujące na danym stanowisku. Powinny odznaczać się certyfikatami jakości.

Plan BIOZ na budowie – co określa i dlaczego jest taki ważny dla bezpieczeństwa pracowników?

Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (w skrócie BIOZ) jest jednym z najważniejszych dokumentów, jakie mogą być potrzebne na budowie. Jego przygotowanie jest konieczne, jeżeli w czasie prac wystąpi jeden z następujących warunków:

- pracochłonność robót przekracza 500 osobodni, czyli 4000 roboczogodzin;

- czas trwania robót wyniesie ponad 30 dni i będzie przy nich jednocześnie zatrudnionych przynajmniej dwadzieścia osób;

- zakres prac obejmuje jeden z kilku wyszczególnionych w przepisach rodzajów robót budowlanych, np. pracę na wysokości, roboty związane z ryzykiem przysypania ziemią, wykorzystanie niebezpiecznych substancji chemicznych, montaż i demontaż ciężkich elementów, itd.

W takich przypadkach plan BIOZ potrzebny jest do zlokalizowania zagrożeń na placu budowy oraz wybrania i zapewnienia rozwiązań, które pozwolą na bezpieczną pracę i minimalizację ryzyka. Dzięki temu dokumentowi roboty na budowie są wykonywane w oparciu o zasady BHP. Na podstawie tego planu powstają instrukcje związane z pracą na konkretnym stanowisku oraz inne dokumenty niezbędne na budowie.

Obowiązek sporządzenia planu BIOZ spoczywa na kierowniku budowy, przy czym może on zlecić to zadanie innej wykwalifikowanej osobie. Dokument musi powstać jeszcze przed rozpoczęciem robót. Najlepiej, aby plan BIOZ powstawał w konsultacji z podwykonawcami.

 

Najczęstsze zagrożenia na placu budowy – co jest najpopularniejszą przyczyną wypadków przy pracach budowlanych?

No dobrze, ale przed czym ma ustrzec pracowników przestrzeganie procedur BHP oraz korzystanie z odpowiedniej odzieży ochronnej i środków ochrony osobistej? Rzecz jasna, przed wypadkami oraz ich skutkami dla życia i zdrowia, które mogą okazać się śmiertelne.

Do najczęściej występujących zagrożeń bezpieczeństwa na placach budowy zaliczają się:

- upadek, potknięcie, pośliźnięcie się;

- uderzenie przez spadający z góry przedmiot;

- upadek pracownika z wysokości;

- uderzenie przez przedmiot znajdujący się na tym samym poziomie, co pracownik;

- wpadnięcie do dołu;

- poparzenia, skaleczenia i inne obrażenia.