Normy, certyfikaty i oznaczenia odzieży ochronnej - wymagania dla odzieży ostrzegawczej

Bezpieczeństwo w miejscu pracy w znacznej mierze zależy od zastosowanej odzieży ochronnej. Musi ona być dostosowana do panujących warunków i norm, a także być odpowiednio oznaczona i legitymować się certyfikatami jakości i bezpieczeństwa.

Odzież robocza i ochronna BHP, podobnie jak obuwie robocze i środki ochrony osobistej, ma za zadanie chronić ciało pracownika przed szkodliwymi warunkami, jakie mogą panować w miejscu pracy, w tym substancjami chemicznymi oraz biologicznymi, wysokimi bądź niskimi temperaturami, płomieniami, wyładowaniami elektrostatycznymi, olejami i smarami, iskrami tudzież wieloma innymi czynnikami niebezpiecznymi dla zdrowia oraz życia. Musi zatem spełniać wymagania BHP oraz być dostosowana do danego miejsca pracy. Powinna też gwarantować wysoki poziom wygody i ergonomii. Wszystko to określają normy BHP, a potwierdzają certyfikaty.

Ubranie robocze dostosowane do wykonywanej pracy - jakie normy i certyfikaty powinna spełniać odzież ochronna?

Ubranie robocze powinno być dostosowane do wykonywanej pracy i warunków, jakie panują w miejscu pełnienia obowiązków zawodowych - to oczywiste. Musi też spełniać określone wymogi, wskazane w normach BHP oraz certyfikatach. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Do najważniejszych norm BHP klasyfikujących odzież pracowniczą i roboczą zalicza się PN-P-84525:1998. Pod numerem tym kryją się wszelkie ubrania robocze BHP, które nadają się do wykonywania różnego rodzaju obowiązków zawodowych. Spełnienie tej normy oznacza zapewnienie przez odzież podstawowej ochrony oraz wypisanie się w kryterium wytrzymałości.

Z kolei główną normą, jaką spełniać musi ubranie BHP z kategorii odzież ochronna, jest PN-EN ISO 13688:2013-12. Zastąpiła ona wcześniejszą normę PN-EN 340:2006. Obie te normy BHP - dawna i obecna - decydują, czy odzież nadaje się do wykorzystania w bardzo trudnych, potencjalnie wysoce niebezpiecznych warunkach. Spełniające normę PN-EN ISO 13688:2013-12 ubrania mogą być opisywane jako odzież robocza BHP, spełniająca ścisłe kryteria pod względem bezpieczeństwa oraz wytrzymałości danych ubrań. Przykładem są kaski robocze.

Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia pracownika – na co zwrócić uwagę przed zakupem?

Odzież ochronna i robocza, jak również obuwie robocze, środki ochrony osobistej oraz wszelkie inne akcesoria podwyższające poziom bezpieczeństwa w miejscu pracy powinny odznaczać się przede wszystkim wytrzymałością na szkodliwe czynniki, odpornością i trwałością. Mają wszak za zadanie osłaniać pracownika przed niebezpiecznymi warunkami, toteż nie mogą łatwo ulegać uszkodzeniom mechanicznym, chemicznym, termicznym ani innym. Mówiąc krótko, akcesoria te muszą być wykonane z wysokiej jakości materiałów. Aby mieć pewność, czy tak jest, warto wybierać spośród wyrobów uznanych producentów, weryfikując, czy mają one odpowiednie certyfikaty.

Bezpieczeństwo pracownika to jednak nie tylko osłona jego ciała przed czynnikami zewnętrznymi. Odzież i akcesoria robocze same w sobie powinny być bezpieczne, tzn. nie mogą powodować alergii, otarć ani żadnych innych podrażnień czy obrażeń, ani też krępować ruchów czy spowalniać pracownika.

Ogromnie istotnymi kwestiami są ergonomia (przyleganie do ciała, dopasowanie do sylwetki, regulacja, kieszenie, itd.) oraz wygoda. Odzież robocza i ochronna musi być praktyczna i komfortowa - pozytywnie wpływa to nie tylko na wydajność, ale też na bezpieczeństwo pracy.

Ważne elementy pozwalające uniknąć zagrożeń – jak powinna być oznaczona odzież ochronna?

Obowiązkowym oznaczenie każda odzieży roboczej ochronnej oferowanej na rynku europejskim jest symbol CE. Stosując go, dany producent deklaruje, że jego środki ochrony indywidualnej pozostają w zgodności z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Symbol ten z reguły znajduje się na wewnętrznej stronie odzieży.

Istnieją też oddzielne oznaczenia dla odzieży chroniącej przed poszczególnymi typami zagrożeń, np. odzież posiadająca właściwości antyelektrostatyczne (EN 1149-5), odzież chroniąca przed zagrożeniami termicznymi spowodowanymi łukiem elektrycznym (IEC 61482-2), odzież ochronna do stosowania podczas spawania i prac pokrewnych (EN ISO 11611), odzież do ochrony przez czynnikami gorącymi i płomieniami (EN ISO 11612), czy też odzież chroniąca przed chemikaliami (EN 13034, typ 6).

Zwracając uwagę na symbole oznaczeń, można się łatwo dowiedzieć, przed jakimi zagrożeniami chroni dany egzemplarz odzieży.

Bezpieczne ubrania BHP do pracy – dlaczego certyfikacja odzieży ochronnej jest tak ważna?

Certyfikat to dokument stwierdzający zgodność wyrobu z deklarowanymi przez wytwórcę bądź określonymi w przepisach lub normach właściwościami; procedura jego nadania to oczywiście certyfikacja. W przypadku odzieży ochronnej pełni ona bardzo ważną rolę, ponieważ to ona określa, czy dany model ubrania BHP do pracy rzeczywiście pełni deklarowane przez producenta funkcje, czyli przede wszystkim, czy zapewnia odpowiedni poziom ochrony. Weryfikują to badania polegające m.in. na pobraniu przez ośrodek certyfikujący próbek odzieży i przebadaniu ich w niezależnym, akredytowanym laboratorium.

Kupując odzież roboczą z certyfikatem, możemy mieć pewność, że spełnia ona normy dotyczące bezpieczeństwa.

Środki ochrony indywidualnej a bezpieczeństwo – jakie testy powinny przejść akcesoria BHP, zanim zostaną dopuszczone do użytkowania?

Przed dopuszczeniem do użytkowania, zarówno odzież robocza BHP, jak i środki ochrony indywidualnej poddawane są rozmaitym testom. Zależne są one od rodzaju akcesorium i jego przeznaczenia. Przykładowo, testowanie środków ochrony dróg oddechowych obejmują:

- opór oddychania;

- penetrację filtra przez ciała stałe i ciecze;

- badania szczelności całkowitej (FIL);

- gromadzenie CO2;

- łatwopalność;

- zatkanie pyłem;

- pole widoczności;

- wytrzymałość mechaniczną i wydajność.

Ogólnie rzecz biorąc, testy mają określić, czy środki ochrony indywidualnej spełniają wymogi określone przez prawo unijne i krajowe. Sprowadzają się do poddawania akcesoriów działaniu czynników, przed jakimi chronić muszą pracownika w miejscu pracy.

Od pomyślnego przejścia testów przez dany sprzęt zależy nadanie mu certyfikatu jakości i bezpieczeństwa.