Podstawowy element ochrony przed ogniem: jakie wyróżniamy rodzaje gaśnic i jak je wykorzystać?

Gaśnica to niewątpliwie podstawowy element ochrony przed ogniem, ponieważ umożliwia jego szybkie ugaszenie jeszcze zanim pożar zdąży się rozprzestrzenić. Jak zatem należy ją obsługiwać? Jakie są rodzaje gaśnic? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Niezwykle ważny element wyposażenia każdego budynku – dlaczego warto znać oznaczenia gaśnic?

Gaśnica to jak wspomniano we wstępie podstawowy element wyposażenia każdego budynku, niezależnie od tego, czy będzie to zakład produkcyjny, sklep, czy może lokal usługowy. Pozwala bowiem szybko ugasić pożar, a co za tym idzie stanowi ochronę nawet wtedy, gdy pracownicy posiadają odzież trudnopalną, czy wykorzystują akcesoria trudnopalne. W związku z tym istotne jest to, by znać oznaczenia gaśnic, ponieważ każda z nich może służyć do gaszenia innego rodzaju materiałów. Rozróżniając rodzaje gaśnic A B C D E można zatem skutecznie ugasić pożar, a co za tym idzie usunąć zagrożenie dla ludzi i mienia.

Jak gasić aby zgasić? Podstawowe zasady obsługi każdej gaśnicy

Sama obecność gaśnicy w budynku nie stanowi zabezpieczenia, ponieważ istotna jest umiejętność jej obsługi. Porównać można to do posiadania przez pracownika odzieży ochronnej, obuwia roboczego oraz akcesoriów BHP, ponieważ liczy się przede wszystkim ich odpowiedni dobór oraz właściwe użytkowanie. W innych sytuacjach zatem sprawdzą się kurtki robocze, a w innych swetry z kapturem. Wracając do tematu gaśnic pojawia się pytanie: jak gasić, by ugasić? Otóż, istotna jest w tym przypadku znajomość podstawowych zasad obsługi każdej gaśnicy, zgodnie z którymi:

• końcówkę wylotową należy skierować na źródło ognia, a nie na płomienie;
• chcąc uwolnić środek gaśniczy należy nacisnąć dźwignię spustową;
• gaśnicę należy trzymać pionowo omiatając środkiem gaśniczym źródło ognia aż do momentu, gdy on zgaśnie;
• gaszenie należy przeprowadzać z bezpiecznej odległości, zbliżając się do źródła ognia wraz z jego przygasaniem.

Jak zbudowana jest gaśnica – 3 zasadnicze elementy wchodzące w skład każdej gaśnicy

Każda gaśnica zbudowana jest z 3 podstawowych elementów, a wiedza na ten temat zdecydowanie ułatwia korzystanie ze sprzętu gaśniczego. W skład każdej gaśnicy niezależnie od jej rodzaju wchodzi bowiem:

• zbiornik ciśnieniowy, w którym to znajduje się odpowiedni środek gaśniczy;
• środek gaśniczy, który jest umieszczony w zbiorniku ciśnieniowym. Może nim być między innymi proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, czy środek na bazie wody;
• zawór zamykający zbiornik ciśnieniowy, do którego montowane jest oprzyrządowanie umożliwiające gaszenie pożarów, czyli rurka wylotowa i wąż pozwalający sterować strumieniem środka gaśniczego.

Instrukcja obsługi gaśnicy – jak odczytać rysunki i informacje dotyczące grup pożarów

Każda gaśnica musi posiadać nie tylko odpowiednią ważność, ale również czytelną instrukcję przedstawiającą sposób jej użytkowania oraz możliwości zastosowania. Tego typu informacje przedstawiane są zazwyczaj zarówno opisowo, jak i obrazowo. Pole opisowe 2 powinno bowiem zawierać instrukcję obsługi w postaci jednego bądź kilku rysunków, a także piktogramy grup pożarów, do których dedykowana jest dana gaśnica. Z oznaczeniami tymi warto zapoznać się odpowiednio wcześniej, ponieważ w momencie wybuchu pożaru może nie być czasu na zastanowienie oraz szukanie objaśnień dla rysunków. Poza tym na gaśnicy umieszczona jest także informacja o możliwości wykorzystania jej do gaszenia urządzeń pod napięciem oraz pojemności. W budynkach najczęściej bowiem będzie to gaśnica 6kg bądź gaśnica 5kg.

Właściwy rodzaj i przeznaczenie gaśnicy – podział ze względu na pożary

Gaśnice klasyfikuje się nie tylko ze względu na pojemność, ale przede wszystkim możliwość gaszenia konkretnych pożarów. Jakie są zatem rodzaje gaśnic i ich przeznaczenie? Otóż, są to w tym przypadku gaśnice oznaczone symbolami literowymi takimi, jak:

• A - do gaszenia materiałów stałych oraz zwykłych pochodzenia organicznego takich, jak np. papier, drewno, węgiel, słoma, tkaniny, tworzywa sztuczne;
• B - do gaszenia cieczy palnych oraz substancji stałych topiących się pod wpływem wysokiej temperatury, np. benzyny, alkoholu, olejów, tłuszczów, lakierów, smoły, czy parafiny;
• C - do gaszenia gazów palnych, np. acetylenu, metanu, etanu, czy wodoru;
• D - do gaszenia metali palnych, np. sodu, potasu, magnezu, czy uranu;
• F - do gaszenia tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.

Przed laty w użytkowaniu znajdowały się również gaśnice oznaczone literą E, które służyły do gaszenia pożarów urządzeń pod napięciem. Obecnie o możliwość takiego zastosowania danej gaśnicy informuje napis znajdujący się na jej korpusie.

3 podstawowe typy gaśnic – podział ze względu na środek gaśniczy

Jedną z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych podziałów gaśnic jest klasyfikacja uwzględniająca rodzaj zastosowanego środka gaśniczego. W efekcie wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje gaśnic BHP, którymi jest:

• gaśnica proszkowa, która gasi pożar na sucho odcinając dopływ tlenu do palącego się obiektu. W zależności od modelu może to być gaśnica przeznaczona do pożarów A, B, C lub D, a możliwość zastosowania determinuje rodzaj użytego proszku;
• gaśnica śniegowa, która jest wypełniona ciekłym dwutlenkiem węgla, który osadza się na gaszonej powierzchni w postaci suchego lodu. Jego strumień dzięki swojej sile zabija mechanicznie ogień, a gaśnica CO2 może zostać wykorzystana przy pożarach z grupy B i C;
• gaśnica pianowa, w przypadku której środkiem gaśniczym jest piana powstająca z koncentratu środka pianotwórczego i wody. Przeznaczona jest do gaszenia pożarów z grupy A, B i F.

Podsumowując należy stwierdzić, że różnorodność gaśnic pozwala dobrać sprzęt, który sprawdzi się w gaszeniu konkretnego rodzaju pożaru. Na bezpieczeństwo w danym obiekcie wpływa jednak nie tylko obecność odpowiedniej gaśnicy, ale także umiejętność prawidłowego jej użycia oraz zachowania zimnej krwi w sytuacji zagrożenia.