Środki ochrony słuchu: jak zapewnić pracownikowi najwyższy poziom ochrony przed hałasem?
Hałas jest jednym z najczęstszych zagrożeń w miejscu pracy i może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, w tym do trwałego uszkodzenia słuchu. W tym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z wyborem i stosowaniem środków ochrony słuchu, abyś mógł zapewnić Twoim pracownikom najwyższy poziom ochrony przed hałasem.
BHP a ochrona pracowników przed hałasem – co mówią przepisy?
Podstawowym aktem prawnym, który określa wymagania dotyczące ochrony przed hałasem, jest Kodeks pracy. W myśl zawartych w nim przepisów pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom warunki pracy gwarantujące bezpieczeństwo i higienę pracy, w tym również odzież i ochronę przed szkodliwym działaniem hałasu.
Konkretne wymagania w zakresie ochrony przed hałasem reguluje Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Rozporządzenie to określa m.in. wartości dopuszczalne poziomu hałasu, jakie mogą wystąpić w miejscu pracy oraz wymagania dotyczące pomiarów hałasu i oceny ryzyka zawodowego.
Ponadto, w sytuacji gdy pracownicy są narażeni na hałas o wartości przekraczającej wartości dopuszczalne, pracodawca ma obowiązek zapewnić im odpowiednie środki ochrony indywidualnej. W tym celu stosuje się m.in. zatyczki do uszu, nauszniki ochronne, a także specjalne kaski ochronne.
Pracodawca jest zobligowany nakazać stosowanie indywidualnych środków ochrony słuchu w sytuacji, gdy natężenie hałasu przekroczy 85dB. W przypadku, gdy urządzenia pomiarowe wskażą poziom hałasu 80 dB pracodawca zaopatrzyć musi pracowników w środki ochrony, jednak nie może wymagać ich używania.
Warto jednak pamiętać, że wartości dopuszczalne poziomu hałasu nie są jedynymi kryteriami, jakie należy brać pod uwagę przy ocenie ryzyka związanego z hałasem. W procesie tym powinno się uwzględnić również czas trwania ekspozycji na hałas, częstotliwość występowania i charakter dźwięku oraz indywidualne czynniki wrażliwości pracowników.
Dlatego też, jeśli istnieją podejrzenia, że hałas na stanowisku pracy może stanowić zagrożenie dla zdrowia pracowników, należy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego. Uwzględnić ona powinna wszystkie istotne czynniki i określić odpowiednie środki ochrony. Warto pamiętać, że zapewnienie odpowiedniej ochrony słuchu pracowników jest ważnym elementem zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy.
Rodzaje środków ochrony słuchu – co wybrać spośród wielu opcji?
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów środków ochrony słuchu, a wybór odpowiedniego zależy od indywidualnych potrzeb i wymagań użytkownika oraz od charakterystyki miejsca pracy. Wyróżnić można kilka podstawowych typów środków ochrony słuchu, takich jak:
-
Zatyczki do uszu - inaczej stopery, to najprostszy i najtańszy rodzaj ochrony słuchu. Są to małe wkładki, które wkłada się do ucha. Zatyczki do uszu chronią przed hałasem poprzez zablokowanie kanału słuchowego i ograniczenie dostępu dźwięków do ucha wewnętrznego. Ze względu na niską skuteczność, zatyczki do uszu zalecane są dla poziomów hałasu poniżej 85 dB(A).
-
Nauszniki ochronne - to rodzaj środków ochrony słuchu, które zakłada się na uszy. Nauszniki ochronne składają się z dwóch muszli, które obejmują uszy i izolują je od otoczenia. Dzięki temu chronią przed hałasem. Nauszniki ochronne skutecznie chronią przed hałasem od 85 dB(A).
-
Kaski ochronne - to rodzaj środków ochrony słuchu, które łączą w sobie ochronę słuchu i ochronę głowy. Kaski ochronne stosowane są w miejscach pracy, gdzie występuje jednocześnie duże ryzyko obrażeń głowy oraz narażenie na hałas.
-
Systemy komunikacji bezprzewodowej - to rodzaj środków ochrony słuchu, które łączą w sobie ochronę słuchu z możliwością komunikacji bezprzewodowej między pracownikami. Są to rozwiązania dedykowane dla pracowników, którzy pracują w zespołach lub potrzebują stałego kontaktu z innymi osobami podczas pracy.
Warto pamiętać, że wybór odpowiedniego środka ochrony słuchu powinien być dokonany na podstawie dokładnej oceny ryzyka zawodowego. Pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi środek ochrony słuchu, który nie tylko zapewni skuteczną ochronę przed hałasem, ale też będzie wygodny w użytkowaniu. Ochrona przed głośnymi dźwiękami jest bowiem skuteczna tylko wtedy, kiedy jest nieprzerwana. Niewygodne ochronniki zniechęcają do ich noszenia, a przez to są nieskuteczne, nawet pomimo spełnienia odpowiednich norm.
W szczególnych przypadkach warto zainwestować w aktywne systemy redukcji hałasu (Active Noise Cancelling, ANC). To stosowane w słuchawkach BHP rozwiązania technologiczne, które pozwalają na redukcję hałasu w czasie rzeczywistym. Są to zazwyczaj słuchawki z wbudowanymi mikrofonami, które rejestrują dźwięki otoczenia, a następnie generują fale dźwiękowe o przeciwnym kierunku, które kasują hałas z zewnątrz. Dzięki temu użytkownik słuchawek otrzymuje lepszą jakość dźwięku i odczuwa mniejsze zmęczenie słuchu.
Aktywne systemy redukcji hałasu w słuchawkach BHP są szczególnie przydatne w środowiskach z dużym poziomem hałasu, takich jak lotniska, fabryki, magazyny czy budowy. Zapewniają one skuteczną ochronę słuchu, a jednocześnie umożliwiają komunikację z otoczeniem. Warto jednak pamiętać, że systemy ANC nie zastępują innych środków ochrony słuchu i nie należy polegać wyłącznie na ich działaniu w miejscu pracy.
Jak dobrać odpowiednie środki ochrony słuchu do pracy w hałasie? Najważniejsze kryteria doboru
Dobór odpowiednich środków ochrony słuchu jest bardzo ważny dla pracowników pracujących w warunkach z dużym poziomem hałasu. Pracodawcy mają obowiązek dostarczyć odpowiednie środki ochrony słuchu, które będą skuteczne i dostosowane do konkretnego stanowiska pracy.
-
Poziom hałasu: Najważniejszym kryterium jest poziom hałasu, jaki panuje na danym stanowisku pracy.
-
Typ środka ochrony słuchu: Wybór odpowiedniego typu zależy od rodzaju pracy i preferencji pracownika. Ważne jest, aby zapewnić wygodne i ergonomiczne środki ochrony słuchu, które nie będą powodować dyskomfortu i przeszkadzać w wykonywaniu pracy.
-
Stopień redukcji hałasu: Przy doborze środków ochrony słuchu należy wziąć pod uwagę poziom hałasu i wybrać takie, które zapewnią odpowiedni poziom redukcji hałasu. Zbyt mocne tłumienie może pogorszyć komunikację pracownika z otoczeniem i jego percepcję, co z kolei samo w sobie zwiększa ryzyko wypadków.
-
Długość pracy: Długość pracy w warunkach hałasu jest ważnym kryterium przy doborze środków ochrony słuchu. Niektóre środki są bardziej odpowiednie do pracy krótkoterminowej, podczas gdy inne są bardziej odpowiednie do pracy długoterminowej.
-
Wymogi higieny: Środki ochrony słuchu powinny być wygodne, ale jednocześnie zapewniać odpowiednią ochronę przed hałasem. Ważne jest również, aby były łatwe w utrzymaniu higieny. Nauszniki czy wkładki powinny być łatwe do czyszczenia i dezynfekcji.
Środki ochrony słuchu – słuchawki i izolatory douszne polecane przez Dawpol BHP
Hurtownia Dawpol BHP oferuje akcesoria BHP do ochrony przed hałasem w cenach od 21 do niemal 100 zł. Pozwala to wybrać ochronniki słuchu adekwatne do potrzeb zakładu pracy i pracowników. W aktualnej ofercie znaleźć można:
- stopery na sztuki i w paczkach po kilkaset sztuk,
- nauszniki samonośne,
- nauszniki z zaczepami do kasku,
- nauszniki z ochroną oczu.
Warto kierować się doświadczeniami innych specjalistów i sprawdzić, jakie środki BHP są przez nich najczęściej kupowane.
Jakie są zalecenia dotyczące częstotliwości wymiany środków ochrony słuchu?
Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawcy mają obowiązek dostarczania pracownikom odpowiednich środków ochrony słuchu, które zapewnią im bezpieczeństwo w pracy w warunkach hałasu. Jednym z ważnych czynników wpływających na skuteczność środków ochrony słuchu jest ich regularna wymiana zgodnie z zaleceniami producenta. Poniżej przedstawiam zalecenia dotyczące częstotliwości wymiany środków ochrony słuchu.
-
Nauszniki i słuchawki: powinny być wymieniane w miarę potrzeb. Wymiana jest konieczna, ponieważ materiały z czasem ulegają zużyciu, co wpływa na skuteczność ochrony słuchu. Dodatkowo, po dłuższym czasie użytkowania, mogą gromadzić się w nich bakterie, które mogą powodować podrażnienia skóry i nieprzyjemny zapach.
-
Wkładki do uszu: zazwyczaj są jednorazowe. Wielorazowe należy myć wodą z mydłem po każdym użyciu i wymieniać w miarę zużycia, np. gdy zaczną pękać.
Pracodawcy powinni również zapewnić pracownikom odpowiednie szkolenia dotyczące właściwej pielęgnacji i konserwacji środków ochrony słuchu, co pozwoli na ich dłuższe użytkowanie.
Najczęstsze błędy popełniane w zakresie ochrony słuchu, których warto być świadomym
Najczęstsze błędy popełniane w zakresie ochrony słuchu to:
-
Niezabezpieczanie pracowników przed hałasem - wielu pracodawców nie uznaje zagrożenia wynikającego z długotrwałego narażenia pracowników na hałas, a tym samym nie zapewnia odpowiedniego sprzętu ochrony słuchu ani nie stosuje odpowiednich procedur.
-
Niewłaściwy dobór środków ochrony słuchu - każdy rodzaj pracy w hałasie wymaga innego typu środka ochrony słuchu. Niewłaściwe dopasowanie słuchawek lub zaniedbanie ich wymiany może prowadzić do znacznej utraty słuchu.
-
Brak szkoleń dla pracowników - pracownicy muszą być świadomi zagrożeń wynikających z pracy w hałasie oraz sposobów ochrony słuchu. Brak szkoleń może prowadzić do niewłaściwego używania środków ochrony słuchu.
-
Brak monitoringu poziomu hałasu - ważne jest, aby pracodawcy mieli wiedzę na temat poziomu hałasu w miejscu pracy oraz umieli go monitorować i starali się go ograniczać. Bez tej wiedzy ciężko jest zapewnić właściwe środki ochrony słuchu.
-
Nieprawidłowa konserwacja sprzętu ochrony słuchu - nieprawidłowa konserwacja słuchawek może prowadzić do pogorszenia jakości ich działania oraz zwiększonego ryzyka uszkodzenia słuchu.